Dişli sistemleri, otomotivden endüstriyel makinelere kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bu sistemlerin uzun ömürlü, verimli ve güvenli şekilde çalışabilmesi için doğru dişli yağı seçimi kritik öneme sahiptir. Yanlış yağ kullanımı, aşırı sürtünmeye, erken aşınmaya ve yüksek bakım maliyetlerine yol açabilir. Doğru seçim için viskozite, yağ tipi, katkı maddeleri ve baz yağ yapısı mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.

Dişli Yağı Seçim Kriterleri

Dişli yağı seçerken dikkate alınması gereken en önemli faktörler; çalışma sıcaklığı, yük tipi, dişli tasarımı ve ortam koşullarıdır. Ayrıca sistemin hız, tork ve nemle temas etme ihtimali de yağ seçimini doğrudan etkiler.

• Çalışma ortamı sıcaksa, oksidasyon direnci yüksek yağlar tercih edilmelidir.
• Nemli veya paslanma riski olan alanlarda korozyon önleyici katkılar öne çıkar.
• Ağır yük altındaki sistemlerde EP (Extreme Pressure) katkılı yağlar kullanılır.

Doğru kriterlere göre yapılan seçim, sistemin ömrünü uzatır ve işletme maliyetlerini düşürür.

Viskozite

Viskozite, dişli yağlarının en önemli seçim kriteridir. Yağın akışkanlık direncini ifade eder ve çalışma koşullarına göre belirlenmelidir.

• Düşük viskozite yağlar: Yüksek hız, düşük yük altında çalışan dişliler için uygundur. Soğuk havalarda akışkanlığını korur.
• Yüksek viskozite yağlar: Düşük hız ve ağır yük altında çalışan dişlilerde tercih edilir. Daha kalın film tabakası oluşturarak aşınmayı önler.

Yanlış viskozite seçimi, ya çok ince bir film nedeniyle aşınmaya ya da fazla kalın film nedeniyle enerji kaybına yol açabilir.

Dişli Yağı Tipi ve Katkı Seçimi

Dişli yağlarının performansı yalnızca baz yağa değil, aynı zamanda içerdiği katkı maddelerine bağlıdır. Bu katkılar yağın dayanıklılığını artırır, sistem ömrünü uzatır.

Başlıca katkılar:

• Antioksidan katkılar: Yağın oksidasyona karşı dayanıklılığını artırır.
• Aşınma önleyici katkılar: Yüksek basınç altında metal yüzeylerin korunmasını sağlar.
• Korozyon önleyiciler: Nem ve pas riskine karşı koruma sunar.
• Köpük önleyiciler: Yüksek hızla dönen dişlilerde yağın stabil kalmasını sağlar.

Katkı seçimi yapılırken sistemin çalışma koşulları mutlaka dikkate alınmalıdır.

R&O Dişli Yağları

R&O (Rust and Oxidation) dişli yağları, özellikle pas ve oksidasyon direnci ile öne çıkar. Hafif ve orta yük altında çalışan kapalı dişli sistemlerinde tercih edilir.

Avantajları:

• Uzun süreli oksidasyon direnci
• Korozyon koruması
• Köpük oluşumunu minimuma indirir

R&O yağları genellikle ağır basınca maruz kalmayan, hidrodinamik yağlama gerektiren sistemlerde kullanılır.

Sürtünme Önleyici Dişli Yağları

Sürtünme önleyici (EP – Extreme Pressure) yağlar, yüksek basınç ve darbe yükleri altında çalışan dişliler için geliştirilmiştir. İçeriğindeki özel katkılar sayesinde metal yüzeylerde koruyucu film tabakası oluşturarak aşınmayı önler.

Kullanım alanları:

• Maden makineleri
• Çimento fabrikaları
• Ağır sanayi dişli kutuları

EP yağları, düşük hız–yüksek yük kombinasyonlarında aşınmayı minimize ederek sistem ömrünü uzatır.

Bileşik Dişli Yağları

Bileşik dişli yağları, mineral veya sentetik baz yağlara bitkisel veya sentetik katkılar eklenerek üretilir. Daha yüksek yağlama kapasitesine sahiptir.

Özellikle şu durumlarda tercih edilir:

• Yüksek sıcaklıkta çalışan sistemler
• Kaymalı temasın yoğun olduğu mekanizmalar
• Metal-metal temas riskinin yüksek olduğu makineler

Enerji verimliliği sağlar, sürtünmeyi azaltır ve dişli yüzeylerini korur.

Baz Yağ Seçimi

Dişli yağlarının performansında baz yağ seçimi belirleyici rol oynar.

• Mineral baz yağlar: Ekonomiktir, standart uygulamalarda tercih edilir.
• Sentetik baz yağlar: Geniş sıcaklık aralığında kararlıdır, oksidasyona karşı dayanıklıdır, uzun ömürlüdür.
• Biyolojik baz yağlar: Çevre dostu uygulamalar için tercih edilir.

Sistem koşulları, bakım periyotları ve çevresel etkiler baz yağ seçiminde göz önünde bulundurulmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

Dişli yağı seçerken en önemli kriter nedir?
En önemli kriter viskozitedir. Çalışma koşullarına uygun viskozite seçilmezse aşınma artar ve sistem ömrü kısalır.

R&O ve EP yağları arasındaki fark nedir?
R&O yağları pas ve oksidasyona karşı koruma sağlar, hafif-orta yüklerde uygundur. EP yağları ise yüksek basınç katkılarıyla ağır yüklerde kullanılır.

Bileşik dişli yağları ne zaman tercih edilir?
Yüksek sıcaklık, yoğun kaymalı temas ve metal-metal temas riskinin bulunduğu sistemlerde kullanılır.

Sentetik baz yağların avantajı nedir?
Daha geniş sıcaklık aralığında kararlı kalır, uzun ömürlüdür ve daha az bakım gerektirir.

Dişli yağı değişim süresi nasıl belirlenir?
Üretici tavsiyeleri, çalışma şartları ve düzenli yağ analizleri esas alınarak belirlenir.

Doğru dişli yağı seçimi; makine ömrünü uzatır, bakım maliyetlerini düşürür ve işletme verimliliğini artırır. Viskozite, katkılar, yağ tipi ve baz yağ seçimi her zaman bir arada değerlendirilmelidir.

İhtiyacınıza en uygun ürünleri görmek için Zerpet Dişli Yağları kategorimizi inceleyebilirsiniz.